این عده در قالب شرکتهای نت ورک مارکتینگ فعالیت هرمی می کنند و با ترسیم سراب مالی منطقی هر روز بیش از دیروز درحال گسترش هستند.

در ادامه به برخی از جنبه های سراب بودن این پدیده اشاره می نماییم. نحوه تبلیغات این شرکت به نحوی است که اگر فرد به جایی رسید، شرکت می گوید که دیدی حرف های ما صحت داشت و شما توانستید به آرزوی خودتان برسید، و اگر افراد نتوانند به جایی برسند می گویند عیب از خود شما است که نتوانستید خوب فعالیت کنید و برنامه را جلو ببرید. پس شما توانایی این را نداشتید. وقتی که این افراد استدلال ریاضی انجام می دهند، محدودیت جمعیت جامعه را در نظر نمی گیرند که این سیستم بزودی اشباع می شود. در واقع به زیرشاخه ها القا می شود که همیشه مثل روز اول است و شما می توانید تعداد افراد مورد نظر را پیدا کنید. در صورتی که از نظر ریاضی ممکن نیست.

می گویند یک ماه طول می کشد تا هر فرد مثلاً دو نفر دیگر را برای عضویت در این مجموعه پیدا کند. بنابراین هر یک ماه جمعیت شما دوبرابر می شود و بعد از ۱۰ مرحله می شود هزار نفر و اگر ۱۰ بار جلوتر برویم این جمعیت هزار برابر می شود و این یعنی هر ۱۰ ماه هزار برابر. در بیست ماه جمعیت می شود یک میلیون و در سی ماه جمعیت برابر با یک میلیارد خواهد بود که این اتفاق هرگز نمی افتد. این شبکه اگر موزون و متعادل جلو برود همیشه دو ردیف پایین به قول معروف سرشان بی کلاه است؛ که هفتاد و پنج درصد اعضای شبکه را همین دو ردیف پایین تشکیل می دهد. مثلا وقتی می گوییم که فردی فلان قدر سهام در جایی دارد، واقعاً یک سهمی در آنجا دارد و بخشی از سرمایه متعلق به او است، منتهی این سرمایه را نمی تواند با خودش حمل کند. این سرمایه در آنجا دارد کار می کند و این فقط یک گواهی دارد که نشان می دهد او دارای این سرمایه است و او می تواند این سرمایه را واگذار کند. بلکه کسانی هستند که یک پولی به دست آورده اند، ولی در ازای آن حیثیت خود را از دست داده اند و صد ها نفر را از زندگی ساقط کرده اند. آنها جوابی که به این حرف می دهند این است که "شما مقطعی به موضوع نگاه نکنید و این نود درصد در نوبت سود هستند." اما اگر مثلاً در جامعه ما یک میلیون نفر وارد این شبکه شوند، معنی این موضوع این است که ۹۰۰هزار نفر از اینها در نوبت سود هستند به اصطلاح مروجان این شرکت هایند و تنها ۱۰ درصد سود می گیرند. اما زمانی تمام این ۹۰۰هزار نفر به سود می رسند که کل جمعیت (به همراه زیرشاخه های اینها) بشود ۱۰ میلیون! که در این حالت ما ۹ میلیون نفر ضرر کرده داریم که باید بدوند تا زیرشاخه درست کنند! اصل فعالیت این شرکت ها بر تکاثر ثروت تنها در مجموعه بسیار بسیار محدودی در راس هرم است. یعنی افراد دیگر را نردبان سود خود می کنند درحالی که خود آنها را با وعده و توهم "ثروتمند شدن" فریفته اند. کسب درآمد از طریق ایجاد توهم برای مردم، از نوع فریب محسوب می شود و در نتیجه جرم است.

اینها تنها گوشه هایی از نقدهای وارد به این سراب و حباب مالی قرن ۲۱ است. متاسفانه جوانان تحصیلکرده ما بیشتر از بقیه دچار این توهم مالی می شوند. یکی از دلایل آن هم عدم وجود سیستم آموزش اقتصاد مالی و دانش مدیریت مالی در نظام آموزشی ما می باشد. اکثر فریب خوردگان این تشکیلات زنجیره ای و هرمی افرادی هستند که از دانش و مدیریت مالی کافی و واقعی برخوردار نیستند و دچار فقر دانش مالی هستند. ان شاءالله در سال جهاد اقتصادی مسئولان به این پدیده شوم اقتصادی اجتماعی بیشتر متمرکز شوند و با ریشه یابی درصدد دفع این معضل و موارد مشابهی که در آینده ممکن است نشات بگیرد، راه را برای پیشرفت جوانان ما به سوی فضای اقتصادی کسب و کار سالم باز نمایند.